Jeśli, jesteś posiadaczem samoistnym rzeczy przez wystarczająco długi okres czasu (patrz także artykuł Okres zasiedzenia), warto żebyś złożył w Sądzie wniosek o zasiedzenie.
O tym dlaczego warto to zrobić przeczytasz w artykule Dlaczego warto złożyć wniosek o zasiedzenie.
Właściwie to poprawna nazwa brzmi „wniosek o stwierdzenie zasiedzenia”, ale dla uproszczenia w moim blogu używam sformułowania „wniosek o zasiedzenie”.
Warto pamiętać, że dobrze przygotowany wniosek o stwierdzenie zasiedzenia ma bardzo duże znaczenie dla powodzenia sprawy. Źle przygotowany wniosek może spowodować, że:
- przegrasz sprawę, bo nie wskażesz właściwych dowodów lub zgłosisz je za późno,
- przegrasz sprawę, bo źle określisz to co chcesz zasiedzieć,
- przegrasz sprawę, bo wybierzesz złą strategię procesową.
Przegranie sprawy oznacza zaś poważne ryzyko bezpowrotnej utraty rzeczy (także nieruchomości), którą zapewne zabierze osoba, figurująca w papierach jako formalny właściciel. Ponadto, trzeba się liczyć również z tym, iż Sąd może obciążyć przegranego kosztami, które poniosły inne osoby uczestniczące w sprawie, w tym kosztami adwokackimi.
Oczywiście, w razie przegranej, przepadną również niemałe pieniądze wyłożone przed i w trakcie trwania sprawy o zasiedzenie (więcej pisałem o tym w artykule Ile kosztuje sprawa o zasiedzenie?).
Jeśli zaś w Sądzie zostanie złożony źle przygotowany wniosek zawierający braki formalne, które nie zostaną uzupełnione w terminie 7 dni, Sąd zwróci wniosek i w ogóle nie będzie go rozpatrywał.
W najlepszym zaś wypadku, źle przygotowany wniosek spowoduje znaczne wydłużenie rozpoznania sprawy.
Warto więc przy przygotowaniu wniosku skorzystać z pomocy prawnika, który specjalizuje się w sprawach o zasiedzenie.
Niezależnie jednak od tego, czy – szanowny Czytelniku – zdecydujesz się na skorzystanie z pomocy prawnika, czy też złożysz wniosek samodzielnie, warto żebyś zapoznał się z podstawowymi wskazówkami dotyczącymi przygotowywania wniosku o zasiedzenie.
W tego typu sprawach do Sądu należy złożyć wniosek o zasiedzenie, a nie pozew o zasiedzenie, gdyż sprawy o zasiedzenie toczą się w tak zwanym postępowaniu nieprocesowym.
Skoro już wiadomo co składać, to powstaje pytanie do jakiego Sądu (czyli – w języku prawniczym – jaki sąd jest właściwy do rozpoznania sprawy)?
Sprawami o zasiedzenie zajmuje się sąd rejonowy, w którego okręgu znajduje się rzecz (na przykład nieruchomość). Najczęściej będzie to po prostu najbliższy sąd.
Przed założeniem sprawy o zasiedzenie, warto jednak to sprawdzić, gdyż nieprawidłowe złożenie wniosku spowoduje wydłużenie rozpoznania sprawy o kilka miesięcy.
Jak to zrobić?
Najlepiej po prostu wejść na stronę danego sądu rejonowego, znaleźć telefon do wydziału cywilnego i upewnić się, czy zajmują się sprawami z danej miejscowości. Niezłym narzędziem jest też nieoficjalna internetowa wyszukiwarka Sądów, która znajduje się pod adresem http://www.wlasciwosc.pl/?page_id=3.
Trzeba jednak wiedzieć, że w dużych miastach może być kilka sądów rejonowych, które rozpoznają sprawy z różnych dzielnic. Także wtedy niewłaściwy wybór sądu spowoduje wydłużenie rozpoznania sprawy o kilka miesięcy.
Przykładowo na terenie samej tylko lewobrzeżnej Warszawie działa 5 sądów rejonowych. Mapę i opis ich właściwości można znaleźć pod adresem http://www.warszawa.so.gov.pl/sady-rejonowe.html
Warto dodać, że sądy dzielą się na wydziały. Sprawami o zasiedzenie zawsze zajmują się wydziały cywilne (w jednym sądzie może być też kilka wydziałów cywilnych).
Wniosek o zasiedzenie powinien być opłacony, ale można też złożyć wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych (więcej na ten temat w artykule Ile kosztuje sprawa o zasiedzenie?
Wniosek o zwolnienie od kosztów składa się razem z wnioskiem o zasiedzenie.
Przelew opłaty sądowej należy dokonać na rachunek bieżący dochodów sądu, do którego składa się wniosek albo w kasie Sądu. Trzeba więc również pamiętać o dołączeniu do wniosku o zasiedzenie potwierdzenia uiszczenia opłaty sądowej.
Wniosek o zasiedzenie musi zawierać koniecznie pewne elementy takie jak:
- oznaczenie sądu do którego jest on skierowany,
- oznaczenie rodzaju pisma (chodzi o to, żeby w tytule napisać „Wniosek o stwierdzenie
zasiedzenia”).
- wskazanie wnioskodawcy (osoby, która składa wniosek) oraz uczestników postępowania oraz ich dokładne adresy zamieszkania,
- wartość rzeczy (w złotówkach) zaokrąglona w górę do pełnego złotego,
- dokładny opis rzeczy, która ma podlegać zasiedzeniu wraz z dokumentami, które rzecz opisują (na przykład odpis aktualny z księgi wieczystej),
- imię i nazwisko osoby, która zasiedziała rzecz oraz datę, w której skończył się okres zasiedzenia,
- kopie wniosku wraz z kopiami załączników dla wszystkich uczestników, tak żeby Sąd mógł je im doręczyć (są to tak zwane odpisy wniosku),
- uzasadnienie wniosku, w którym trzeba opisać w jaki sposób doszło do zasiedzenia i wskazać dowody, które to zasiedzenie potwierdzają.
Trzeba pamiętać, że to na wnioskodawcy ciąży obowiązek udowodnienia zasiedzenia. Jeśli więc wnioskodawca nie przedstawi wystarczających dowodów, przegra sprawę.
Nie ma co przy tym liczyć, że Sąd sam będzie poszukiwał dowodów na potwierdzenie zasiedzenia. Sąd nie ma takiego obowiązku!
Jest to bardzo ważne, bo dużo osób uważa, że Sąd sam zrobi za nich wszystko – tymczasem takie myślenie to najprostsza droga do przegrania sprawy.
Na końcu wniosku należy również wymienić załączniki, które będą dołączone do pisma.
Oczywiście, nie można zapominać o podpisaniu wniosku.
Czy wnioskodawca może powołać na świadków zasiedzenia swoją rodzinę?
Tak, to się bardzo często zdarza. Sąd powinien jednak oceniać zeznania takich świadków z dużą ostrożnością jako potencjalnie niezbyt wiarygodnych.
Dziękuję bardzo
Ogromnie mi pomogły Pana wypowiedzi i cała stronka
Pozdrawiam
wnioskodawca złożył wniosek o zasiedzenie nieruchomości, w sądzie zapłacił 2000 zł, a pozwany na rozprawie zgadza się i oddaje teren objęty wnioskiem – czy pozwany będzie musiał ponieść koszty rozprawy i oddać wnioskodawcy 2000 zł? Kto w takiej sytuacji jest wygrany a kto przegrany i kto ponosi wszystkie koszty?
Pani Ewo,
po pierwsze małe sprostowanie -sprawy o zasiedzenie toczą się w tak zwanym postępowaniu nieprocesowym.
Strony takiego postępowania to wnioskodawca i uczestnicy. W postępowaniu nieprocesowym nie ma więc takich stron jak powód i pozwany.
W postępowaniu nieprocesowym może dojść do sytuacji, gdy tylko wnioskodawca jest zainteresowany uzyskaniem korzystnego dla siebie orzeczenia Sądu, a pozostali uczestnicy nie protestują przeciwko wnioskowi. W takiej sytuacji nie ma więc przegranych i wygranych, a wnioskodawca jako osoba zainteresowana poniesie koszty sądowe, w tym opłatę sądową.
W opisanej więc przez Panią sytuacji, uczestnik postępowania, który nie protestuje przeciwko wnioskowi, nie będzie obciążony opłatą sądową.
Pozdrawiam
Witam
Mam następujące pytanie: czy właściciel samoistny nieruchomości będący w posiadaniu od lat 70 ubiegłego wieku może dziś sprzedać nieruchomość nie posiadając stwierdzenia o zasiedzeniu ?
Panie Pawle,
W polskim prawie cywilnym obowiązuje zasada, iż umowa sprzedaży nieruchomości musi mieć formę aktu notarialnego, bo inaczej jest nieważna. Żaden zaś notariusz nie sporządzi aktu notarialnego bez dostarczenia przez sprzedającego tytułu prawnego do nieruchomości (na przykład prawomocnego postanowienia Sądu o stwierdzeniu zasiedzenia).
Czy można zasiedzieć nieruchomość wywłaszczoną w latach 60 pod poszerzenie drogi publicznej ale do dzisiaj nie zagospodarowaną przez drogi a ogrodzoną i użytkowaną przez osobę zainteresowaną zasiedzeniem?
Pani Kasiu,
Sprawa zasiedzenia dróg nie jest niestety zbyt prosta. Trzeba bowiem pamiętać, iż istnieje co do zasady zakaz zasiadywania dróg publicznych. Ale ostatnio Sąd Najwyższy dał “zielone światełko” w dosyć podobnej sytuacji:
“Wzgląd zarówno na spójność wewnętrzną ustawy o drogach publicznych, jak i spójność całego systemu prawnego nakazuje przyjąć, że ustawodawca w przepisie wyłączającym z obrotu prawnego drogi publiczne, a ściślej – nieruchomości będące takimi drogami, objął nieruchomości, które po zrealizowaniu procesu inwestycyjnego są budowlą przeznaczoną do prowadzenia ruchu drogowego, a nie nieruchomości dopiero przeznaczone pod drogę publiczną (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 6 marca 2002 r., III CRN 11/01, OSNAPUS 2002, nr 21, poz. 513). Wprawdzie w judykaturze Sądu Najwyższego wyrażono pogląd, że nieruchomość przeznaczona pod drogę publiczną może stanowić tylko własność Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego, a posiadanie samoistne takiej nieruchomości przez inny podmiot nie może prowadzić do nabycia jej przez zasiedzenie (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 czerwca 2010 r., IV CSK 40/10, OSNC 2011, nr 2, poz. 17), to z zapatrywaniem tym nie można się zgodzić przede wszystkim dlatego, że pojęcie drogi zostało w ustawie o drogach publicznych zdefiniowane, co nie pozwala na jego różną wykładnię, zwłaszcza w ramach tej ustawy. Trzeba zresztą podkreślić, że wymienione postanowienie zostało wydane w odmiennym w stanie faktycznym. Różnica przejawia się w tym, że w sprawie, w której Sąd Najwyższy wydał to postanowienie przedmiot sporuzawładnięty samowolnie przez wnioskodawców – był częścią konkretnej ulicy usytuowanej w terenie zabudowanym, a zgodnie z art. 4 ust. 3 w związku z art. 2 ust. 2 u.d.p., co zaakcentowano w uzasadnieniu tego postanowienia, ulica położona w ciągu dróg publicznych otrzymuje status drogi publicznej.
W konsekwencji o zakazie przewidzianym w art. 2a ustawy można mówić dopiero wówczas, gdy nieruchomość przeznaczona pod drogę publiczną w taką drogę przekształci się faktycznie i prawnie (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 7 stycznia 2010 r., I SA 1666/09, nie publ.).
Sklasyfikowanie danej nieruchomości w ewidencji gruntów jako “droga” i opatrzenie znakiem “dr” nie jest wystarczające, gdyż stwarza jedynie obalalne domniemanie, że nieruchomość stanowi drogę. Zainteresowani posiadacze mogą wykazywać, że w rzeczywistości nieruchomość ma inny charakter, np. że – jak w okolicznościach niniejszej sprawy – chodzi o grunt stanowiący od wielu lat ogród i który, mimo ostateczności decyzji wywłaszczeniowej, nigdy nie został wydany nowemu właścicielowi. Nie było więc przeszkód prawnych do uwzględnienia żądania wnioskodawców i stwierdzenia, że nabyli oni przez zasiedzenie własność nieruchomości przeznaczonej na drogę publiczną.
Cały tekst orzeczenia znajdzie Pani pod linkiem:
http://www.naszawokanda.pl/orzeczenie/2z70u/sn,I-CSK-293-11,postanowienie_sn_izba_cywilna_i/
Muszę jednak podkreślić, iż nie ma pewności, że ten pogląd będzie podzielany przez inne składy Sądu Najwyższego. Co więcej, nie znam dokładnie Pani sytuacji i na pewno nie mogę gwarantować, że Pani się uda zasiedzieć.
Pozdrawiam
Witam,
Dziękuję za ciekawy artykuł i komentarze. Planuję złożyć wniosek o stwierdzenie zasiedzenia służebności gruntowej i mam w związku z tym kilka pytań.
1. Czy wniosek o stwierdzenie zasiedzenia służebności gruntowej można składać wspólnie z sąsiadem czy każdy powinien to zrobić oddzielnie?
2. Czy we wniosku konieczne jest podawanie obrębu ewidencyjnego?
3. Jak określić wartość przedmiotu sprawy? Można to oszacować samodzielnie? Ma to jakieś znaczenie?
Z góry dziękuję za odpowiedź.
Pozdrawiam,
Przemek
Zaczynając od końca:
1. wartość przedmiotu sprawy ma marginalne znaczenie, bo w tych sprawach i tak jest opłata stała i niezależna od wartości przedmiotu. Można oszacować samodzielnie.
2. Moim zdaniem w zasadzie jest konieczne podawanie obrębu ewidencyjnego, bo jest on elementem oznaczenia nieruchomości, których dotyczy służebność gruntowa i pozwala na precyzyjne określenie treści wniosku.
3. nie odpowiem Panu na to pytanie nie wiedząc jaka to służebność gruntowa i nie znając szczegółowo sytuacji faktycznej
Pozdrawiam
mam pytanie czy jeśli zamieszkuje dom przez prawie 30 lat( termin mija 3.11.2013) a teraz gmina przypomniała sobie o tej nieruchomości to mam szanse starać się o zasiedzenie?
Pani Ago,
podała Pani za mało szczegółów, żeby udzielić Pani odpowiedzi na takie pytanie. Sugeruję konsultację u prawnika znającego się na zasiedzeniach, który dokładnie powinien Panią wypytać o szczegóły sprawy
Pozdrawiam
Witam!
Chcielibyśmy złożyć wniosek o stwierdzenie zasiedzenia pojazdu – ciągnika. Na początku lat 90 tata kupił od PGR ciągnik, dostał fakturę, którą później zgubił i nie mógł go zarejestrować. Ciągnik przez wiele lat stał na podwórzu choć jest zadbany i po kapitalnym remoncie. Zaczęłam szperać w internecie i dowiedziałam się, że możemy go zarejestrować jako pojazd zabytkowy (ma 35 lat) lecz posiadamy tylko jego dowód rejestracyjny oraz pismo z Zachodniopomorskiej Składnicy Akt, że nie posiadają żadnej dokumentacji stwierdzającej, że tata jest właścicielem. Moje pytanie jest takie: czy istnieje szansa na pozytywne rozpatrzenie wniosku jeśli nie posiadamy dowodu zakupu, pomimo, że za ciągnik zapłaciliśmy i jest w naszym posiadaniu wiele lat. Z góry dziękuję za odpowiedź.
Pozdrawiam!
Zgodnie z polskim prawem nie można zasiedzieć swojej rzeczy. Jeśli więc ktoś złoży wniosek o zasiedzenie samochodu, a w uzasadnieniu napisze, że kupił ten samochód od jakiejś osoby (poprzedniego właściciela), to Sąd powinien nie uwzględnić wniosku o zasiedzenie, dlatego, że składający wniosek jest już właścicielem i nie może nabyć kolejny raz prawa własności.
Innymi słowy, w przypadku gdy pan X kupił samochód od poprzedniego właściciela, to nie może żądać stwierdzenia nabycia własności przez zasiedzenie, gdyż pan X stał się właścicielem samochodu na podstawie umowy kupna sprzedaży a nie na podstawie zasiedzenia.
W takich wypadkach doradzałbym szukanie innych dróg potwierdzenia prawa własności.
Trochę to zawiłe, ale mam nadzieję, że da się zrozumieć:)
Pozdrawiam
Panie mecenasie
Świetny fachowy blog !Mam pytanie ,czy jak jestem wnioskodawcą, to koniecznie muszą być uczestnicy.Użytkuję moja mama kawałek pola od ponad 35 lat,wujowie zostali uwłaszczeni w 71 roku.Nie mają pretensji do mamy o to, że użytkuje kawałek pola obok nich.Czy w związku z tym mama musi we wniosku o zasiedzenie do sądu podawać wujków jako uczestników?
Jeśli Pan pozwoli, odpowiem ogólnie, bo podał Pan bardzo mało danych – w każdym postępowaniu o zasiedzenie, Sąd powinien ustalić kto jest właścicielem nieruchomości i wezwać go do udziału w sprawie jako uczestnika. Jeśli więc wujowie są właścicielami nieruchomości o której zasiedzenie ubiega się Pani mama, to powinni być wskazani we wniosku o zasiedzenie jako uczestnicy, bo zasiedzenie biegło przeciwko nim.
Witam,
Mój mąż jest właścicielem dwóch działek, pomiędzy tymi działkami jest nieużytek rolny( wcześniej rów melioracyjny), gdzie organem władającym jest Zarząd melioracji. Wcześniej ( około
30 lat) właścicielem tych dwóch działek była teściowa, czyli matka mojego męża, która w ubiegłym roku zapisała działki mężowi. Przedmiotowy nieużytek rolny uniemożliwia nam dojazd do drugiej działki. Moje pytanie jest następujące, czy mój mąż może zasiedzieć ten obszar działki, czy może to zrobić tylko moja teściowa? Czy fakt, że działka jest już przepisana na mojego męża przekreśla możliwość zasiedzenia? Pozdrawiam
Pani Agnieszko,
Po pierwsze, nie znam szczegółów sprawy, więc nie mogę potwierdzić, że spełniają Państwo przesłanki do zasiedzenia. Proszę bowiem pamiętać, że Prawo wodne wyłącza z zasiedzenia niektóre kategorie zbiorników wodnych.
Po drugie, jeśli 30 lat posiadania samoistnego upłynęło wtedy, gdy posiadaczem samoistnym nieużytku rolnego była teściowa, to Sąd stwierdzi zasiedzenie na teściową.
Pozdrawiam
Mam pytanie, moja mama chce złożyć wniosek o zasiedzenie działki, którą użytkuje od 30 lat, jednak nie ma na to żadnych dowodów, jak w takim razie ma to udowodnić przed sądem? Czy wystarczą zeznania świadków, jeśli tak to jak te zeznania mają być dokonane czy każdy świadek powinien osobiście stawić się w sądzie czy może wystarczy aby każdy z nich złożył zeznanie na piśmie, a wnioskodawca (moja mama) dołączy je do wniosku?
Witam,
zeznania świadków to z pewnością jeden z najważniejszych dowodów w sprawach o zasiedzenie. Każdy świadek musi zostać przesłuchany przez Sąd, gdyż same tylko pisemne oświadczenia mają bardzo małą wartość dowodową.
Pozdrawiam
Dziękuję bardzo za odpowiedź i jeszcze tylko dopytam czy świadków należy imiennie podać we wniosku, a sąd ich wezwie na konkretny termin?
We wniosku należy podać imiona i nazwiska świadków oraz ich adres zamieszkania, tak żeby Sąd wiedział na jaki adres doręczyć im wezwanie na rozprawę.
Pozdrawiam
Panie Mecenasie!
Mój dziadek jest posiadaczem samoistnym (tak określony jest w ewidencji podatkowej Urzędu Gminy) kilku działek rolnych, których właścicielką jest nieżyjąca od 1978 roku jego teściowa (moja prababka). Od czasu jej śmierci dziadek użytkuje te działki, płaci podatki (nakazy podatkowe wystawiane są na jego nazwisko). Mój dziadek chciałby przed śmiercią uregulować stan prawny tych działek. Po prostu chce być ich właścicielem a nie posiadaczem samoistnym. Ciekawi mnie jak do tego wszystkiego ma się sprawa żyjących spadkobierców mojej prababki (m.in jej syna a szwagra mojego dziadka), czy trzeba do wniosku o zasiedzenie dołączać adresy wszystkich żyjących spadkobierców (jest ich w kolejnych liniach kilkunastu), czy mogą być problemy ze stwierdzeniem zasiedzenia w momencie gdy upomną się o “swoje”. Zaznaczam, że nigdy do tej pory nie było z ich strony zainteresowania tymi działkami, a to ze względu na to, że nie chcieli płacić podatków. Poza tym nigdy nie użytkowali tych działek