Menu Zamknij

Zasiedzenie nieruchomości rolnej – zmiany w prawie

[AKTUALIZACJA 5.10.2023

Poniższe informacje częściowo przestały być aktualne w związku z wejściem w życie w dniu 5.10.2023 nowelizacji kodeksu cywilnego – więcej piszemy o tym w tekstach „Jak zasiedzieć nieruchomość rolną?” oraz Zasiedzenie nieruchomości rolnych 2023 – ważne zmiany ]

W dniu 30 kwietnia 2016 r. weszła w życie ustawa z dnia 14 kwietnia 2016 r. o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U.2016.585). Ustawa przynosi sporo zmian, szeroko dyskutowanych, ale chcę dziś skupić się na jednej z nich, dotyczącej ograniczenia możliwości zasiedzenia nieruchomości rolnej.

kto może zasiedzieć nieruchomość rolną?
fot. pixabay.com/Catkin

Kto może zasiedzieć nieruchomość rolną?

Otóż w myśl zmienionego art. 172 kodeksu cywilnego, nieruchomość rolną może nabyć jedynie rolnik indywidualny i to pod warunkiem, że łączna suma powierzchni rolnej będącej własnością rolnika (wliczając w to grunt, który ma być zasiedzony) – nie przekroczy 300 hektarów użytków rolnych.

Kogo obejmuje definicja rolnika indywidualnego?

Tą kwestię reguluje szczegółowo ustawa z dnia 11.04.2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego. Według przepisów, rolnik indywidualny, to osoba, która:

– jest właścicielem, użytkownikiem wieczystym, samoistnym posiadaczem lub dzierżawcą nieruchomości rolnych o powierzchni rolnej nie większej niż 300 hektarów,

– osobiście prowadzi gospodarstw minimum przez 5 lat,

– zamieszkuje przez minimum 5 lat w gminie, na obszarze której jest położona jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego.

Zasadniczo, tylko osoba spełniająca te kryteria będzie mogła nabyć nieruchomość rolną przez zasiedzenie.

Zasiedzenie nieruchomości rolnej – wyjątki

Należy zaznaczyć, że ustawa wprowadziła 3-letni termin „przejściowy”, w którym powyższe ograniczenia nie obowiązują. Chodzi o sytuacje, gdy wymagany prawem termin zasiedzenia skończyłby się przed dniem 30 kwietnia 2019 roku (więcej o okresie zasiedzenia tutaj).  Warto więc już dziś pomyśleć o uregulowaniu własności ziemi rolnej przez zasiedzenie.

Ponadto, ograniczenia w zasiedzeniu nieruchomości rolnej przez nierolnika nie dotyczą niewielkich działek. Na podstawie art. 1a pkt 1 lit. d ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego, ustawowe ograniczenia nie obejmują działek o powierzchni mniejszej niż 0,3 ha. Wątpliwości natomiast budzi kwestia, czy na podstawie nowelizacji tej ustawy z 26 kwietnia 2019 r., istnieje dodatkowa możliwość zasiedzenia przez nierolnika nieruchomości rolnej o powierzchni mniejszej niż jeden hektar. Szczegółowo tę kwestię omawiamy w książce pt. „Zasiedzenie nieruchomości w praktyce”, która niebawem ukaże się w renomowanym wydawnictwie „Wolters Kluwer”.

Podziel się:

O autorze

Witaj,

nazywam się Jan Górski. Jestem adwokatem specjalizującym się w prawie cywilnym, między innymi w sprawach o zasiedzenie.

Współautorem bloga jest adwokat Michał Górski, doktor nauk prawnych. Szerzej przedstawiamy się Czytelnikom w sekcji "o nas".

Zapraszamy do kontaktu, jak również na naszego drugiego bloga o odszkodowaniu od Państwa (gminy, powiatu) .

adwokat jan gorski zasiedzenie

Wasze Opinie:

Kancelaria Adwokacka Jan Górski
5.0
Na podstawie 58 opinii
powered by Google
Iza SIza S
11:16 08 Jan 23
W imieniu mojego taty polecam współpracę z mecenasem dr Michałem Górskim. Obsługa prawna bardzo profesjonalna. Jasne przedstawienie różnych wariantów rozwiązania sprawy. Bardzo dobre przygotowanie do rozmowy. Rzetelne podchodzenie do sprawy. Kultura osobista na wysokim poziomie. Bardzo polecam!
Agnieszka TomczykAgnieszka Tomczyk
21:15 24 Oct 22
Bardzo rzeczowy i dobrze przygotowany do spotkania prawnik. Realnie ocenia szanse wygrania sprawy. Rzetelny i cierpliwy. Polecam serdecznie szczególnie w sprawach zasiedzenia, ponieważ ma ogromna wiedzę i doświadczenie, statystyki mówią same za siebie.
Sylwia Maluszycka-CeliSylwia Maluszycka-Celi
14:36 21 Oct 22
Bardzo polecam współpracę z mecenasem Michałem Górskim. Profesjonalnie poprowadzona sprawa o zasiedzenie nieruchomości, wszystko sprawnie i terminowo. Bardzo dobry kontakt na każdym etapie sprawy, jasne i konkretne wytyczne w sprawie kierunku działania oraz niezbędnych dokumentów. Dodatkowo pan Michał jest bardzo sympatycznym człowiekiem. Polecam serdecznie!
Dagmara DziarnowskaDagmara Dziarnowska
09:04 11 Apr 22
Bardzo polecam korzystanie z usług tej kancelarii. Mecenas Michał Górski est wyjątkowo kompetentny, widać że bardzo sprawny w ocenie sprawy, ktora w moim przypadku jest bardzo skomplikowana. Fachowa porada na poziomie, przy tym miły i serdeczny kontakt i bardzo ludzkie traktowanie. Korzystajcie.
MarlenaMarlena
22:56 22 Mar 22
Bardzo serdecznie polecam Kancelarie Mecenasa Jana Górskiego. Nasza sprawa była bardzo trudna. W trakcie tych kilku lat trwania procesu zawsze dyspozycyjny , przygotowany do każdego spotkania i do każdej rozprawy . W chwilach krytycznych kiedy sprawa się mniej lub bardziej komplikowała Pan Mecenas zawsze emanował opanowaniem i wiarą w sukces. Pełen profesjonalizm. Brawo.Jeszcze raz DZIĘKUJEMY.
Paulina ManiosPaulina Manios
09:40 01 Feb 22
W marcu 2021 r. nawiązaliśmy z Kancelarią współpracę w sprawie dotyczącej zasiedzenia udziałów w nieruchomości. Od samego początku zarówno mec. Michał Górski, jak i mec. Jan Górski wykazali się dużym zaangażowaniem w szczegółowe ustalenie stanu faktycznego sprawy, rozważenie potencjalnych czynników niepowodzenia postępowania sądowego oraz skrupulatne przygotowanie wniosku o zasiedzenie.Dzięki rozległej wiedzy merytorycznej i przede wszystkim doświadczeniu mec. Michała oraz Jana Górskich sąd wydał postanowienie stwierdzające zasiedzenie udziałów już na pierwszej rozprawie. Jesteśmy ogromnie wdzięczni za rzetelność, profesjonalizm, wsparcie i życzliwe, ludzkie podejście do naszej sprawy. Życzymy dalszych sukcesów naukowych oraz zawodowych i z pewnością będziemy polecać!
js_loader
Zobacz wszystkie opinie w Google
Subscribe
Powiadom o
guest
8 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments
Pit
Pit
19 kwietnia 2021 12:42

Dzień dobry,
na wstępie chciałbym pogratulować bardzo dobrego blogu. Znajdujące się tu informacje są bardzo pomocne na start i w moim przypadku pomogły mi we wstępnym zrozumieniu sprawy, w której pomagam Babci.
Babcia z racji swojego wieku, chciałaby w końcu uporządkować sytuację prawną nieruchomości (działki i budynku na niej się znajdującego).

Rejestr gruntów wygląda następująco:
Wielkosc: 0,1864 ha w tym: Lz-RIVb 0,0554, B-PsIV 0,0679, Lz-PsIV 0,0631
Właściciel – Nieustalony
Władający – Nieżyjąca Prababcia w udziale 1/1, zmarła w 1984 roku, na informacjach o podatku nadal figuruje jako osoba oznaczona (wd)
Użytkujący, osoba opłacająca coroczne podatki – od 1984 roku Babcia, na informacjach o podatku figuruje jako osoba oznaczona (uz)
Podatek obejmuje również: Nieruchomość A – budynek mieszkalny oraz M – komórkę.

Babcia jest jedynaczką, posiadaczem samoistnym, nigdy nie prowadziła gospodarstwa rolnego, nieruchomość zamieszkuje corocznie w okresie wiosenno-letnio-jesiennym, w okresie zimowym dom stoi pusty. Jeśli dobrze rozumiem, moment „najgorszego” wariantu zasiedzenia przez Babcie, czyli w złej wierze, upłynął około 2014 roku. Babcia chciałaby udokumentować wszystko poprzez Sąd oraz utworzenie ksiąg wieczystych dla działki oraz domu wraz z komórką. Niestety problematyczne dla mnie jest to, czy na chwilę obecną będzie to w ogóle możliwe ze względu na typ gruntów oraz zmiany w prawie zasiedzenia nieruchomości rolnych i zalesionych miedzy 2016 – 2019 rokiem. Czy Sąd w takim wypadku może orzec o zasiedzeniu z datą z 2014 roku ?

Pozdrawiam

Magdalena
Magdalena
11 lutego 2020 22:47

Działka zabudowana domem (siedlisko gospodarstwa) w planie zagospodarowania przestrzennego jest w części przeznaczona na cele rolne, a w części na cele mieszkalne. Czy istnieje możliwość zasiedzenia przez posiadacza samoistnego, który nie jest rolnikiem indywidualnym, części nierolnej tej działki? Czy w obecnym stanie prawnym jest w takiej sytuacji sens składania wniosku o zasiedzenie przez posiadacza samoistnego?

Magdalena
Magdalena
Reply to  Jan Górski
5 marca 2020 14:15

Bardzo dziękuję za odpowiedź, ale interesuje mnie część nierolna tej działki. Doprecyzuję pytanie. Nieruchomość ma ponad 2ha (gospodarstwo rolne), osoba zasiadująca całą nieruchomość nie jest osobą bliską właścicielowi ani rolnikiem indywidualnym. Działki geodezyjne wchodzące w skład nieruchomości w planie zagospodarowania mają w większości przeznaczenie rolne, ale działka z domem i ogrodem jest w dużej części przeznaczona na cele mieszkalne. Czy jest możliwość zasiedzenia wydzielonego fragmentu tej działki, który na planie zagospodarowania przestrzennego jest przeznaczony na cele mieszkalne? Czy ograniczenie obszarowe nie uległo zmianie z 0,3ha na 1ha?

Lucy
Lucy
4 lipca 2017 14:56

dziękuję bardzo za ten artykuł – proszę o wyjaśnienie czy w przypadku okresu przejściowego Sąd może wydać postanowienie wyrok o zasiedzeniu na starych zasadach ? W grudniu 2016 mama złożyła wniosek o zasiedzenie po rodzicach (ojciec zmarł w 1983; mama w 1998 r.) nieruchomości rolnej (łąki i las).
Dodam, że nie mamy aktu własności gdyż grunty te były przekazane dziadkom na mocy ustawy uwłaszczeniowej w latach 70 – nigdzie nie udało nam się uzyskać aktu własności nawet nie wiadomo czy akty takie wydawano ;-( Dlatego też ktoś nam doradził że tylko zasiedzenie może być rozwiązaniem spadku po mamy rodzicach (moich dziadkach) do końca nie jestem do tego przekonana. Dlatego mama złożyła wniosek o zasiedzenie aby nabyć prawnie na własność spadek po rodzicach, który zamierza przekazać w przyszłości (póki żyje) mojej siostrze.
Sąd wyznaczył termin rozprawy dopiero na właśnie kwiecień 2017 r., wg sędziego mama nie wykazała że jest rolnikiem i nie spełnia warunków by zasiedzieć te grunty, jednak z powodu tego że przedstawiłam że mama jest właścicielem 1,5 ha gruntów w innej miejscowości Sąd nakazał dostarczyć oświadczenie o prowadzeniu i posiadaniu tegoż gospodarstwa – takie oświadczenie dostarczyłyśmy do sądu i odbyła się kolejna rozprawa już z udziałem świadków w końcu czerwca br. Zostali też przesłuchani świadkowie i mama – jednak składały sprzeczne zeznania w kwestii kto decydował o wszystkim na tej nieruchomości – są to osoby starsze i nie jestem pewna czy a raczej na pewno nie wiedziały o co sędzia pyta – pomijając to – wyszło na to, że mama nie przekonała sądu że tylko ona pełniła funkcję właścicielki. Pomijając to mam jednak pytanie czy Sąd może odrzucić zasiedzenie (o tym zaraz na I rozprawie wspomniał – twierdząc, że mama nie jest rolnikiem, nie ma wykształcenia rolniczego, a powierzchnia działki przekracza te nieszczęsną powierzchnię podaną w nowej ustawie 0,3 ha powierzchnia działek do zasiedzenia to w mamy przypadku 0,64 ha w tym las ok 0,18 ha.
Sędzia podkreślał że nie byłoby problemu z zasiedzeniem wg starej ustawy ale wg nowej niestety problem się pojawił. W połowie lipca ma być ogłoszenie postanowienia Sądu – widzę to w ciemnych kolorach – proszę o informację czy dobrze rozumie, e jeżeli jest okres przejściowy ustawy to sąd może pozytywnie rozpatrzyć jej wniosek o zasiedzenie na starych zasadach? czy to że jest to łąka i słabej klasy grunt rolny ( mama nic tam nie uprawiała jedynie siano i to nie każdego roku z uwagi na nieopłacalność (łąka od jej zamieszkania ok 10 km, schorowana, za usługę koszenia tego gruntu trzebaby zapłacić bo maszyn rolniczych mama nie posiada) czy to może mieć wpływ na nieuznanie zasiedzenia? Dodam, że płaciła podatki po rodzicach cały czas, a to podobno nie ma znaczenia ;-( Będę wdzięczna za odpowiedź.

Jan Górski
Reply to  Lucy
18 lipca 2017 08:56

Szanowna Pani,
Bardzo mi przykro, ale, niestety, nie mogę komentować działań sądu przed wydaniem orzeczenia w sprawie. Trudno jest też mi ustosunkować się do Pani prognozy co do treści przyszłego rozstrzygnięcia. Gdyby jednak okazało się ono dla Pani mamy niekorzystne, przysługuje od niego prawo wniesienia apelacji do Sądu Okręgowego.
Pozdrawiam
adw. Jan Górski

?>