Czy można doliczyć do zasiedzenia okres posiadania poprzedników (np. rodziców, spadkodawców itd.)? Czy posiadanie samoistne jest dziedziczne?
Kwestia ta ma praktyczne znaczenie przede wszystkim w przypadku zasiedzenia nieruchomości, zasiedzenia służebności gruntowych, zasiedzenia służebności przesyłu i zasiedzenia użytkowania wieczystego.
Dlaczego?
Bo okres zasiedzenia w tym wypadku jest bardzo długi – co do zasady wynosi 30 albo 20 lat (więcej w artykule Okres zasiedzenia).
Prawo jednak pozwala na „uzbieranie” okresu zasiedzenia przez doliczenie posiadania swoich poprzedników.
Często zdarza się bowiem, że posiadacz samoistny nieruchomości otrzymał ją (na przykład kupił) od innego posiadacza samoistnego, który wcześniej korzystał z nieruchomości tak jakby był jej właścicielem.
Jeszcze częściej występują sytuacje, gdy ktoś z rodziny (na przykład rodzice czy dziadkowie), korzystali z nieruchomości jak właściciele, ale nie byli formalnie właścicielami i nie uporządkowali jej stanu prawnego, a obecny posiadacz samoistny kontynuuje korzystanie z nieruchomości.
Czasem tych poprzedników było więcej niż tylko jeden (na przykład najpierw posiadaczem gruntu był dziadek, potem ojciec, a teraz syn)…
Pamiętaj! W takich sytuacjach prawo pozwala na doliczenie do okresu zasiedzenia okresu posiadania przez poprzedników, a także spadkodawców.
Jeśli jednak którykolwiek z poprzedników lub spadkodawców był posiadaczem samoistnym w złej wierze, jego okres zasiedzenia można doliczyć, ale wówczas łączny wymagany przez prawo okres dla obecnego posiadacza i dla jego poprzednika będzie liczony jak przy posiadaniu samoistnym w złej wierze.
Wyjaśnię to na przykładzie.
Pan Hieronim Pracowity od 2000 roku korzysta jak właściciel z działki, którą kupił bez umowy notarialnej od sąsiada. Wcześniej sąsiad Pana Hieronima Pracowitego posiadał tę działkę od 1981 r. Sąsiad pana Hieronima Pracowitego wiedział, że działka do niego nie należy, dlatego był posiadaczem w złej wierze.
Pan Hieronim Pracowity posiada nieruchomość tylko przez okres 11 lat, a więc za krótko by zasiedzieć działkę, gdyby brać pod uwagę tylko jego okres posiadania.
Sąsiad pana Pracowitego posiadał nieruchomość przez 19 lat, a więc on również nie posiadał działki wystarczająco długo, aby doszło do zasiedzenia na jego rzecz.
Pan Pracowity nie stoi jednak na straconej pozycji, bo może doliczyć do swojego okresu posiadania czas kiedy sąsiad posiadał nieruchomość.
Skoro jednak sąsiad Pana Pracowitego był posiadaczem samoistnym w złej wierze, łączny czas posiadania Pana Pracowitego i jego sąsiada musi wynieść 30 lat (czyli tyle ile obecnie wynosi okres posiadania w złej wierze).
W konsekwencji Pan Pracowity zasiedział działkę w 2011 r., gdyż wtedy upłynęło 30 lat (19 lat posiadania sąsiad Pan Pracowitego i 11 lat posiadania Pana Pracowitego).
Pamiętaj!
Co do zasady przed 1990 r. obowiązywały krótsze terminy zasiedzenia (w tym tylko 20 lat dla zasiedzenia nieruchomości w złej wierze), ale mają one zastosowanie tylko wtedy gdy według starych przepisów bieg zasiedzenia kończył się przed 1 października 1990 r., o czym pisałem szerzej w artykule o okresie zasiedzenia.
UWAGA!!!
Według Sądu Najwyższego doliczenie okresu posiadania przez poprzednika jest możliwe tylko wtedy, gdy poprzednik sam nie zasiedział nieruchomości. Sąd bowiem może postanowić o zasiedzeniu przez osobę zmarłą
I to ma duże znaczenie praktyczne, co przedstawię na nieco zmodyfikowanym przykładzie pana Hieronima Pracowitego.
Przyjmijmy więc, że sąsiad Pana Hieronima posiadał działkę nie od 1980 r., ale od 1969 r., a w 1997 r. sprzedał ją nieformalnie Panu Hieronimowi.
Pan Hieronim przeczytał w internecie, że zasiedzenie nieruchomości wynosi 30 lat i że można doliczyć do swojego okresu zasiedzenia okres posiadania poprzednika.
Pan Hieronim postanowił więc złożyć do Sądu wniosek o stwierdzenie zasiedzenia działki na swoją rzecz. W uzasadnieniu napisał, że chce do okresu 30 lat doliczyć okres posiadania sąsiada.
Sąd jednak stwierdził, że zasiedzenie nieruchomości nastąpiło na rzecz sąsiada Pana Hieronima w 1989 r., a nie na rzecz Pana Hieronima Pracowitego.
Dlaczego?
Bo zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, które obowiązywały do 1 października 1990 r., posiadacz samoistny w złej wierze mógł doprowadzić do zasiedzenia nieruchomości już po 20 latach posiadania samoistnego (więcej pisałem o tym w artykule Okres zasiedzenia).
Jakie są tego konsekwencje dla Pana Hieronima?
Sąd stwierdził, że właścicielem działki jest sąsiad Pana Hieronima. Jeśli sąsiad będzie złośliwy, może jako właściciel żądać skutecznie wydania działki od Pana Hieronima, a nawet żądać wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z działki i zwrotu pożytków! (więcej na ten temat napisałem w artykule Dlaczego warto złożyć wniosek o zasiedzenie?)
Warto więc przed założeniem sprawy o zasiedzenie skonsultować się z prawnikiem, który zna się na zasiedzeniu.
Czy posiadanie samoistne jest dziedziczne?
Pozostał jeszcze do omówienia bardzo ważny temat doliczania okresu posiadania przy dziedziczeniu (spadkobraniu). Trzeba bowiem wiedzieć, że POSIADANIE SAMOISTNE JEST DZIEDZICZNE. W konsekwencji Sąd Najwyższy w swoich orzeczeniach przyjmuje, że spadkobierca może doliczać do okresu zasiedzenia posiadanie spadkodawcy, ale tylko w takiej części, w jakiej dziedziczy spadek.
W celu wyjaśnienia podaję przykład:
Pan Gerwazy Pechowy, który był wdowcem, od 1 stycznia 1975 r. posiadał samoistnie działkę letniskową. Był posiadaczem w złej wierze, gdyż wiedział, że działka letniskowa do niego nie należy, ale traktował ją jak swoją własność.
Pan Gerwazy miał dwóch synów – Kosmę i Damiana. Pan Gerwazy zmarł w 2000 r. Od jego śmierci synowie korzystają wspólnie z tej działki. Synowie dziedziczą po panu Gerwazym po ½ spadku.
Czy Kosma i Damian mają szansę na zasiedzenie działki?
Odpowiedź brzmi – tak. Pan Gerwazy był bowiem posiadaczem samoistnym w złej wierze przez 25 lat, a więc za krótko żeby samemu zasiedzieć nieruchomość. Ale Kosma i Damian mogą doliczyć jego okres posiadania do swojego i wystąpić o zasiedzenie działki najwcześniej z dniem 1 stycznia 2005 r., gdyż wtedy upłynie 30 lat potrzebne do zasiedzenia nieruchomości w złej wierze (25 lat posiadania pana Gerwazego Pechowego i 5 lat posiadania jego synów). Sąd powinien orzec więc zasiedzenie nieruchomości na rzecz synów Kosmy i Damiana w udziałach po ½ – takich samych, jak udziały obu synów w spadku po panu Gerwazym Pechowym.
Na końcu warto dodać, iż tylko osoba, która otrzymała nieruchomości od poprzednika dobrowolnie albo na zasadzie spadkobrania może doliczyć do zasiedzenia okresu posiadania przez poprzednika lub spadkodawcę. Doliczanie takie jest wykluczone, jeśli nieruchomość została przejęta bez zgody poprzedniego posiadacza.
witam mam pyt. wszyscy piszą o zasiedzeniach a jak to wygląda a nitk nie pisze jak się kończą takie sprawy w sądach. My walczymy już 3 lata ze sprawą o zasiedzenie i teraz zaczęłam wątpić w wygraną i zaczęłam szukać w internecie forum ale nic niema. Pomóżcie
jeżeli ktoś wygrał
Pani Aniu,
niestety niektóre skomplikowane sprawy o zasiedzenie tyle trwają. Także gdy wniosek o zasiedzenie jest źle przygotowany, to wówczas postępowanie może znacznie się przedłużyć i trwać trzy lata, a nawet dłużej. Dlatego nawet jeśli ktoś decyduje się na samodzielnie prowadzenie sprawy o zasiedzenie, to jednak rekomenduję wcześniej przynajmniej poradę u fachowca, który pozwoli uniknąć błędów. Oszczędzanie na pomocy prawnej może czasami przynieść odwrotny skutek.
Tak czy siak życzę wytrwałości i powodzenia
W 1945 r. zmarł pradziadek mojego męża. Był on i jest nadal wpisany jako posiadacz samoistny działki, którą mój mąż, a także jego zmarły ojciec i dziadek uprawiali, płacili podatki od 1947 r., czyli od momentu zawarcia małżeństwa tych dziadków. Czy mąż może starać się jeszcze o zasiedzenie tej działki?
Szanowna Pani,
Tak, pozostaje tylko problem, kiedy upłynął termin zasiedzenia. Jeżeli za życia Pani teścia, to mąż może wnosić o stwierdzenie nabycia własności przez zasiedzenie na rzecz ojca. Jeżeli obaj byli posiadaczami samoistnymi, to na współwłasność z ojcem.
Witam
Kilka miesięcy temu odziedziczyłem nieruchomość gruntową-pola. Po dziadku zmarłym w 2002r. na etapie przygotowywania dokumentów okazało się że do jednego pola Dziadek nie dopilnował spraw i nie był wpisany jako właściciel tylko jako właściciel samoistny. Wujki ciotki zrzekli się na mnie praw do pola Pani notariusz sprawnie przeprowadziła sprawę ale pozostał mi ten jeden kawałek pola chcę go odzyskać, pole to nie miało założonej księgi wieczystej. Podatki były i są płacone od lat . Nie weim jak to sprawnie przeprowadzić jest to mały kawałek ale w rodzinie zawsze uważany za własny.
Szanowny Panie,
Do nabycia własności tego „kawałka” przeoczonego przez Pana dziadka w drodze ewentualnego zasiedzenia potrzebny jest okres 30 lat jego samoistnego posiadania. Jeżeli przez taki okres posiadał go Pański dziadek, to on nabył jego własność i Pan,jako zainteresowany, może wystąpić z ze stosownym wnioskiem do sądu o zasiedzenie. Jeżeli ten okres jeszcze nie upłynął, to możliwe jest doliczenie okresu posiadania przez dziadka i przez Pana i, jeśli byłoby to minimum 30 lat, to wówczas wniosek o zasiedzenie powinien być formułowany na rzecz Pana.
Pozdrawiam
adw.Jan Górski
Czy sąd podczas sprawy o zasiedzenie może żądać nakazów podatkowych, aby sprawdzić kto je opłacał? 24 lata działkę użytkował i opłacał podatki teść i teściowa, później 4 kolejne lata ja i mój mąż, następnie 2 lata siostra mojego męża i teraz od roku znowu my. czy możemy już teraz założyć sprawę o zasiedzenie, jeśli wiemy, że siostra się zrzecze tej działki. czy może mamy poczekać jeszcze rok? czy lepiej na sprawie nic nie mówić o tych dwóch latach, kiedy siostra opiekowała się działką?
Szanowna Pani,
O nabyciu własności nieruchomości przez zasiedzenie decyduje samoistny charakter jej posiadania. Płacenie podatków jest jednym z dowodów na samoistność tego posiadania (tzw. posiadanie właścicielskie). Nie jest to jednak dowód bezwzględny, gdyż także właścicielowi zdarza się nie płacić podatku. Ocena, czy w grę wchodzi samoistny charakter posiadania zależy o oceny całokształtu okoliczności sprawy. W Pani przypadku decydujące znaczenie ma kwestia,czy i w jakim charakterze ciotka Pani męża posiadała nieruchomość przez dwa lata, opłacając podatki. Jeżeli nastąpiła tu przerwa w Państwa posiadaniu, to, oczywiście, przerwa ta nie może być liczona na Państwa korzyść. Bliższe wyjaśnienie tej kwestii wymaga jednak zapoznania się z dokumentacją i całokształtem okoliczności sprawy, co wiąże się z określonym nakładem pracy i jest możliwe w ramach ewentualnej odpłatnej porady prawnej.
Pozdrawiam
adw. Jan Górski
Bardzo proszę o pomoc.
W 1984 r. mój tata aktem notarialnym przejął od swoich rodziców gospodarstwo rolne. Niedawno dowiedzieliśmy się (ze względu na brak naszej wiedzy), iż ze względu na to, że część działek nie posiada ksiąg wieczystych, należałoby przeprowadzić sprawę o zasiedzenie (tata przez 33 lata nieprzerwanie prowadził gospodarstwo rolne, płacił stosowne podatki). Problem tkwi w tym, iż rodzice mogliby teraz przejść na wcześniejszą emeryturę rolniczą. Taka możliwość istnieje tylko do końca bieżącego roku. Chcieli więc przekazać mi w dzierżawę na okres 10 lat powyższe gospodarstwo rolne.
Czy takie postępowanie przerywa bieg zasiedzenia?
Czy tata po oddaniu mi ziemi w dzierżawę w dalszym ciągu mógłby wnieść sprawę o zasiedzenie?
Lub czy po zakończeniu przeze mnie dzierżawy tata mógłby wystąpić do sądu o zasiedzenie?
Lub też czy ja czy albo moja siostra będziemy mogły wystąpić o zasiedzenie (w przyszłości ziemia zostanie nam przekazana lub podarowana)?
Czy ja muszę pracować w gospodarstwie przez 30 lat lub czy mogę wliczyć/zaliczyć okres zasiedzenia nieruchomości przez mojego tatę do swojego terminu, gdybym to ja w przyszłości musiała wnieść sprawę?
Uprzejmie proszę o odpowiedzi na poniższe pytania lub wskazanie właściwego toru sprawy.
Pozdrawiam
Szanowna Pani,
Nabycie własności nieruchomości przez jej samoistnego posiadacza na skutek zasiedzenia następuje z mocy ustawy; orzeczenie sądu potwierdza tylko zmianę osoby właściciela. Ewentualne przekazanie gospodarstwa Pani w dzierżawę nie pozbawia rodziców statusu samoistnego posiadania tego gospodarstwa. Można powiedzieć, że takie zadysponowanie nim potwierdza ich samoistność posiadania. Fakt oddania w dzierżawę nie stanowi przeszkody do wystąpienia przez rodziców z wnioskiem o zasiedzenie. Natomiast Pani, jako dzierżawca, nie będzie mogła starać się o nabycie własności tego gospodarstwa przez zasiedzenie, gdyż dzierżawca jest posiadaczem zależnym a nie samoistnym.
Pozdrawiam
adw. Jan Górski
Witam,
czy można zasiedzieć część działki na którą jest wydany akt własności ziemi i założona księga wieczysta przez kogoś kto również posiada akt własności na tą samą działkę tyle, że wydany kilka lat później? Dlaczego ma ten akt własności nie potrafię wyjaśnić. Dodam, że czas zasiedzenia upłynął. Próby uregulowania przebiegu granic nie były skuteczne, ponieważ legitymował się swoim aktem własności, który w mojej ocenie był wydany z naruszeniem prawa lub niedopełnieniem obowiązków. Z góry dziękuję za odpowiedź.
Pozdrawiam
Szanowny Panie,
Sprawa jest skomplikowana na tyle, że nie można wyrazić o niej w sposób odpowiedzialny opinii, bez zapoznania się z całością dokumentacji i jej okolicznościami. Przekracza to, rzecz jasna, ramy niniejszego bloga, a kwalifikuje się do ewentualnej odpłatnej porady prawnej.
Pozdrawiam
adw. Jan Górski
Dzień dobry. Na początku dziękuję za wspaniałego bloga. Dopiero tutaj, a trochę już szukam, znalazłem odpowiedzi na nurtujące mnie pytania. Jednak nie na wszystkie.
Opiszę mój problem, może znajdzie Pan chwilkę.
Ojciec mój jest współposiadaczem samoistnym nieruchomości stanowiącej działki gruntu.
Współposiadaczem jest również osoba, która w roku 2014 kupiła udziały w nieruchomości od kuzyna Ojca, który to kuzyn otrzymał je na drodze spadku w roku 2006.
Wiem również że osoba ta prowadzi bliżej nieznaną mi aktywność na części działek gruntu.
Czy osoba ta może zasiedzieć całość działek, kiedy może to nastąpić i jakie czynności mogą przerwać bieg okresu zasiedzenia?
pozdrawiam serdecznie
Jacek
Szanowny Panie,
Jeżeli Pański ojciec wykonuje współposiadnie samoistne nieruchomości, to zasiedzeniu jego udziału przez drugiego współwłaściciela nie wchodzi w grę.
Pozdrawiam
adw. Jan Górski
Dzień dobry. W miarę możliwości proszę o odpowiedź. Opis sytuacji: Okazało się, że mój dziadek nie zrobił uwłaszczenia na 2 działki leśne, a tym samym nie posiadał na nie aktów własności ziemi. Płacił za nie podatek i wchodziły w skład jego gospodarstwa. W 1988 roku przekazał aktem notarialnym całe gospodarstwo na mojego tatę, wraz z tymi działkami bez AWZ. Obaj zmarli w 2003 roku. W 2011 roku mama, ja i brat zrobiliśmy postępowanie spadkowe po tacie u notariusza i nabyliśmy również te 2 działki, które są bez AWZ. W zbiorze dokumentów w wydziale geodezji jest tylko wzmianka o tym, że dziadek w tamtym czasie był użytkownikiem/posiadaczem tych działek, a teraz jesteśmy wpisani my jako współwłaściciele. Nie możemy zrobić działu spadku, bo nie mamy żadnego dokumentu stwierdzającego, że dziadek był w ich posiadaniu. Co w tej sytuacji możemy zrobić żeby to jakoś wyprostować? Z góry dziękuje za odpowiedź.
Szanowna Pani,
Z przedstawionego przez Panią opisu wynika, że tytuł własności na te dwie działki leśne będzie możliwy do uzyskania w drodze postępowania o nabycie ich własności przez zasiedzenie. Okres samoistnego ich posiadania prowadzący do zasiedzenia wynosi 30 lat. Proszę zatem ustalić, czy własność tę nabył Pani dziadek, czy też Pani tato, po doliczeniu okresu posiadania przez dziadka.
Pozdrawiam
adw. Jan Górski
Rozumiem , że jeśli Sąd stwierdzi zasiedzenie na zmarłego ojca- to potem dział spadku i w grę wchodzą ewentualne spłaty między spadkobiercami.
A w przypadku gdy zasiedzenie na własną rzecz, nie na rzecz zmarłego, to wtedy nie trzeba spłacać potencjalnych spadkobierców, tak? Tzn. że jeśli mam nieruchomość po zmarłym ojcu, i zasiedziałem ją to nie muszę spłacać mojego rodzeństwa (spadkobierców ustawowych)??
Dobrze myśle?
Szanowna Pani,
Tak, rozumienie przez Panią tej sytuacji jest od strony prawnej prawidłowe.
Pozdrawiam
adw. Jan Górski
Dzień dobry.
Mój ojciec jest posiadaczem samoistnym zapewne w złej wierze , gdyż podpisał umowę kupna sprzedaży bez zachowania formy aktu notar.Korzystał z nieruchomości 21 lat.Czy w tym przypadku może doliczyć okres posiadania poprzednika który uważał się za właściciela a prawnie nim nie był.Dodam iż w chwili podpisania umowy ojciec był przekonany że kupuje od właściciela dopiero w niedługim czasie.dowiedział się że posiada on jedynie umowę darowizny bez sprawy spadkowej i aktu.
Szanowna Pani,
Wydaje się, że, w opisanej przez Panią sytuacji, ojciec Pani będzie mógł doliczyć do okresu swojego posiadania, okres posiadania przez nieformalnego zbywcę nieruchomości.
Pozdrawiam
adw. Jan Górski
Dziękuję za ten blog. Mam pytanie podobne do pytania poprzedniczki – jeśli okres zasiedzenia jest dziedziczony, to czy dziedziczą tylko ci spadkobiercy, którzy kontynuują zasiedzenie czy dziedziczą wszyscy spadkobiercy niezależnie od tego, czy byli posiadaczami samoistnymi? Z poprzedniej odpowiedzi wynika, że to jest pierwsza możliwość. Chcę się tylko upewnić, czy dobrze rozumiem, że do zasiedzenia po posiadaczu samoistnym w złej wierze, który umarł przed upływem 30 lat, nie wystarczy być spadkobiercą – trzeba jeszcze udowodnić, że jest się również posiadaczem samoistnym. Czy tak?
Szanowna Pani,
Tak, bez faktycznego posiadania nie dochodzi do nabycia własności przez zasiedzenie.
Pozdrawiam
ad. Jan Górski
Szanowna Pani,
Tak, bez wykonywania faktycznego posiadania nie może dojść do zasiedzenia nieruchomości.
Pozdrawiam
adw. Jan Górski
Moja mama była od swojego roku wychowywana przez ciotkę ale ona jej nie adoptowala. Ciotka miała na sie je dom. Jak moja mamA wyszła za mojego tatę płaciła tam podatki i opłaty byli zameldowani. Urodzilam sie ja i też tam mieszkam. Ciotka zmarła 21 lat temu. Teraz zmarła moja mama w wieku 45 lat. I teraz ja płacę podatki mieszkam jestem zameldowana. Czy teraz ja mogę sie starać o zasiedzenie?
Szanowna Pani,
Jeżeli Pani ciotka mieszkała także w tym domu, to 30 – letni termin zasiedzenia liczyć trzeba od jej śmierci.
Pozdrawiam
adw. Jan Górski
Dzień dobry,
dziękuję za profesjonalny blog! Bardzo wiele spraw wyjaśnia.
Szukam odpowiedzi na nurtujące mnie pytanie:
Chodzi o mieszkanie lokatorskie spółdzielcze użytkowane od 1973 r. przez okres 35 lat . Po tym czasie w 2008 r. na mocy ustawy nastąpiło przekształcenie lokalu w odrębną własność a w KW znalazła się jedyna właścicielka, która zmarła w 2013 roku. Przez te wszystkie lata mieszkali z nią córka (przez 25 lat) oraz syn (przez 45 lat). Czy syn ma prawo do ubiegania się o zasiedzenie skoro mieszkał u właścicielki mieszkania? Czy bieg okresu zasiedzenia rozpoczął się dla syna od 2013 roku czy od 2008 r.? A czy jego żona, zameldowana w 2003 roku ma prawo wystąpić o zasiedzenie?
pozdrawiam, Ola
Szanowna Pani,
Bieg zasiedzenia tego lokalu rozpoczął się dopiero z chwilą wyodrębnienia jego własności, czyli od 2008 r.Ewentualne nabycie jego własności przez zasiedzenie może nastąpić dopiero po upływie 30 lat od tej daty.
Dziękuję za uznanie dla tego bloga.
Pozdrawiam
adw. Jan Górski
Dzien Dobry .Dziękuję za ten blog. Mam pytanie kupilam dom z 1957 roku do remontu z dzialka 1 lipca 1998r wszystko bylo ogrodzone na miedzy jest studnia i komorki i wszystko bylo ok, sasiadke mialam mila starsza pania kilka lat temu ta pani zmarła a spadkobiercy wystawili to na sprzedaz rok temu ludzie to kupili i tez bylo ok a teraz 2 tygodnie temu wzieli jakiegos geodete ktory mnie nie powiadomil i robil pomiary okazalo sie ze pas ziemi z boku domu 95 cm do siatki z przodu domu 125 i przez ta dlugosc nalezy do nich(czyli tez ta studnia i komorki kawałkiem stoja na ich działce ) w takim przypadku moj dom bedzie stal na scislej granicy a ci tez maja z tym problem (przeciez nie przestawie domu )a z boku domu mam wejscie na strych chcialam nawet sie zgodzic na przesuniecie tych granic ale maja z tym problem ze dom bedzie na scislej granicy moje pytanie brzmi czy moge sie starac o zasiedzenie tego kawałka gruntu.poprzedni wlasciciele mieszkali w tym domu 3 lata a jeszcze inni wiele lat wszystko tak bylo jak teraz ogrodzen nie zmieniałam myslalam ze wszystko jest z ta działka ok a teraz jestem załamana nie wiem co robic w akcie notarialnym mam napisane ze poprzedni wlasciciele zapewniali nie jest obciazona długami i prawami osób trzecich ani ograniczeniami w rozporzadzaniu dziekuje
Szanowna Pani,
Jeżeli kolejni właściciele nieruchomości posiadali w sposób samoistny ten przygraniczny pas gruntu, to po upływie 30 lat nabyli jego własność na skutek zasiedzenia. Wygląda więc na to, że nie ma Pani powodów do obaw o przesunięcie granicy na Pani niekorzyść.
Pozdrawiam
adw. Jan Górski
Mój dziadek i jego siostra byli właścicielami sąsiednich działek. Właścicielem działki i domu na niej stojącego od 35 lat jest moja mama. Właściciele działki i domu siostry dziadka zmieniali się co kilka lat. 16 lat temu okazało się ze zgodnie z aktmi własności użytkują nie swoje działki tzn dziadek użytkowal działkę siostry i odwrotnie. Moja mama uzytkowuje działkę a akt własności ma na działkę sąsiednią. A sąsiad użytkuje działkę mamy, a akt własności ma na tą która użytkuje mama. Dodatkowy problem jest taki ze dom sąsiada stoi na dwóch tych dzialkach. Obecny właściciel który odziedziczył ten dom nigdy w nim nie mieszkał od 13 lat jest to pustostan. Nie jest też zainteresowany uporządkowanie formalnym sprawy. Czy moja mama może ubiegać się o zasiedzenie działki która faktycznie użytkuje? ??? I czy sąsiad może ubiegać się zasiedzenie????
Szanowna Pani,
Sprawa jest na tyle zagmatwana, że wymaga zapoznania się z całością dokumentów i jej okolicznościami, a to jest niemożliwe w ramach bloga. Pozostaje zatem ewentualne skorzystanie przez Panią , po przedstawieniu tej dokumentacji, z odpłatnej już porady prawnej.
Pozdrawiam
adw. Jan Górski
Czy można ubiegać się o zasiedzenie w złej wierze z doliczeniem okresu poprzednika którego następca nie wyraża na to zgody? (poprzednik to właściciel nieruchomości który się za takiego uważał a prawnie nim nie był. Następca to jego spadkobierca).Jakie jest orzecznictwo sądu najwyższego w tej sprawie? Czy w takim przypadku brak zgody wyklucza możliwość ubiegania się o zasiedzenie z doliczeniem okresu poprzednika?
Szanowna Pani,
Zasiedzenie następuje z urzędu; z chwilą przewidzianego w ustawie upływu terminu prowadzącego do zasiedzenia (z reguły 30 lat). Zgoda poprzedniego nieformalnego właściciela nieruchomości nie ma tu nic do rzeczy.
Pozdrawiam
adw.Jan Górski
Dzień dobry Panie Mecenasie,
Bardzo dużo dowiedziałam się właśnie informacji dzięki Pana stronie. Dziękuję.
Zastanawiam się jak to jest w przypadku strychu, który należy do miasta/wspólnoty, a spadkobiercą mieszkania jestem ja po mojej ciotce (strych jest obok mieszkania), czy dotyczy mnie wtedy ten sam okres zasiedzenia w złej wierze 30lat (ciocia dostała strych na tzw. „gębę” po wojnie). Czy jeżeli strych formalnie należy do miasta to sprawa wygląda tak samo jak w przypadku innego właściciela?
Czy może mogę ja wystąpić o zasiedzenie dla zmarłej, czy to Sąd ewentualnie może orzec? Zapomniałam dodać, że sprawa tyczy się Warszawy i są roszczenia co do gruntu..skomplikowana sprawa zatem mi się wydaje.
Szanowna Pani,
Zasiedzenie orzeka się na rzecz tej osoby, która nabyła własność na skutek upływu okresu przewidzianego w ustawie. Wniosek powinien zawierać więc żądanie orzeczenia zasiedzenia na rzecz konkretnej osoby (także nieżyjącej), gdyż, wedle ostatniego orzecznictwa Sądu Najwyższego ,w tej kwestii, sąd nie orzeka z urzędu.
Szanowna Pani,
Termin zasiedzenia w złej wierze wynoszący 30 lat jest jednakowy dla wszystkich podmiotów i niezależnie od tego, czy dotyczy własności nieruchomości prywatnej, komunalnej, czy państwowej.
Pozdrawiam
adw.Jan Górski
Dzień dobry, mam pytanie: kupiłem nieruchomość w 2000 roku i nigdy nie zmieniałem przebiegu ogrodzenia. Od początku wiedziałem, że pas przy płocie należy do gminy, bo poinformował mnie o tym poprzedni właściciel. Teraz gmina wysłała do mnie pismo z wezwaniem do wykupu tego paska ziemi. Nie wiem, czy mogę zasiedzieć ten kawałek nieruchomości (poprzedni właściciel posiadał go przez 40 lat ale wiem, że przed 1990 rokiem nie wolno było zasiadywać tego co gminne ale znowu od 1990 roku nie minęło jeszcze 30 lat..) Czy w związku z tym mogę sobie doliczyć ten jego okres posiadania i wystąpić z wnioskiem o zasiedzenie?
Szanowny Panie,
Jeżeli posiadanie poprzedniego właściciela tego pasa gruntu miało charakter samoistny, może Pan na potrzeby ewentualnej sprawy o zasiedzeni doliczyć okres jego posiadania do czasu swojego posiadania. Dodam, że okres jego posiadania przed 1990 r. podlega też zaliczeniu, ale nie więcej niż 15 lat.
Pozdrawiam
adw. Jan Górski
Witam
Szanowny Panie Mecenasie, kupiliśmy z mężem przedwojenny dom 4 miesiące temu, ze świadomością, że jego część usytuowana jest na działce sąsiada, co ujęte jest w akcie notarialnym kupna domu. Na pierwszy rzut oka (bez zaglądania do map) wydaje się że ściana budynku stanowi granicę, zapewne od zawsze nikt nie wiedział że jest inaczej, niestety z mapki ewidencyjnej dowiedzieliśmy się, że granica tnie budynek, tj część naszego budynku stoi na działce sąsiada.
Nie znamy intencji sąsiada. Obecnie prowadzi on rozbiórkę swoich budynków na swojej działce, a od ludzi ze wsi wiemy, że ma zamiar postawić nowe ogrodzenie. Sąsiad jest właścicielem swojej nieruchomości od kilku miesięcy, najwyżej kilku lat i nie wiemy czy wie o tym, że zajmujemy jego część działki. Jednak jeśli wynajmie on geodetę do wytyczenia granicy pod nowy płot z pewnością zostanie przez niego uświadomiony.
Znaleźliśmy w dokumentach na strychu mapkę z wodociągów z roku 1969, z której wynika, że płot przynajmniej od tego roku, przebiegał jak obecny. Ponadto są świadkowie, którzy potwierdzą, że dom i płot, stoją tu od min. 30 lat. Nie wiem, czy ma to znaczenie, ale znaleźliśmy też pozwolenie na budowę z roku 1936.
Dodam, że obowiązująca mapa, z której wynika naruszenie granicy, prawdopodobnie została błędnie sporządzona, gdyż geodeta nie uwzględnił istniejącego załamania płotu w latach 50-tych. Trudno to jednak udowodnić.
W związku z powyższym uprzejmie proszę o udzielenie odpowiedzi na poniższe pytania:
1. Jakie działania możemy podjąć?
2. Czy jesteśmy posiadaczami samoistnymi w złej wierze jeśli my oraz nasi poprzednicy nie opłacaliśmy podatków za zajmowaną części działki (czy możemy ubiegać się o zasiedzenie)?
3. Jakie grożą nam konsekwencje (rozbiórka domu, rekompensata tylko za okres od nabycia nieruchomości przez obecnego sąsiada, czy również za poprzednich właścicieli)?
4. Jakie jeszcze dokumenty pomogłyby nam w tej sprawie?
5. Na co w szczególności powinniśmy zwrócić uwagę?
Z góry dziękuję za odpowiedź
pozdrawiam Anna W.
Szanowna Pani,
Jeżeli Państwa sąsiad wystąpi o rozgraniczenie, to w tym postępowaniu przed geodetą możliwe jest ugodowe ustalenie przebiegu granicy, co byłoby najlepszym rozwiązaniem z racji na utrzymanie dobrosąsiedzkich stosunków. Jeżeli któraś ze stron tego postępowania nie wyrazi zgody na proponowany przebieg granicy, sprawa zostanie skierowana na drogę postępowania sądowego i przed sądem będziecie Państwo mogli powoływać się na zasiedzenie tego przygranicznego pasa gruntu. Ewentualne nabycie przez zasiedzenie nie stwarza obowiązku zapłaty byłemu właścicielowi rekompensaty za utraconą przez niego własność.
Pozdrawiam
adw. Jan Górski
Świetny blog 🙂 mam jednak pytanie byłabym wdzięczna za odpowiedź. Jak to wygląda w sprawie drogi, dojazdu do pola. Mianowicie nabyłem działkę w której jest droga do pola sąsiada i on teraz nie chce korzystać z drogi koniecznej którą przyznał mu sąd tylko chce jeździć przez moją działkę złożył sprawę do sądu o zasiedzenie części mojej działki przez którą jeździł za poprzedniego właściciela. Czy zostanę pozbawiony tej części pola.? Miałem w zamiarze zagospodarować ją inaczej niż jest dotychczas a to wszystko skompkikuje
Szanowny Panie,
Jeżeli sąsiad wniósł o zasiedzenie służebności drogi koniecznej, to jego szanse są słabe, skoro jest ustanowiona inna droga. Poza tym, co jest tu istotne, zasiedzieć służebność drogi można, jeżeli posiadanie jej polegało na korzystaniu z trwałego jej urządzenia przez osobę korzystającą z przejazdu. Niezależnie od tego wszystkiego trudno jest przyjąć posiadanie działki, jeżeli polegało ono na korzystaniu z drogi dojazdowej prowadzącej przez tę działkę.
Pozdrawiam
adw. Jan Górski
Pozdrawiam
adw. Jan Górski
Witam. Sprawa dotyczy domu który znajduje się w większej części na działce nie będącej moją własnością. Inne zabudynki znajdują się w całości na obcej działce. Dom był użytkowany od 1978 roku, pozostałe budynki jeszcze wcześniej przez babcię i dziadka. Jednak pojawiał się problem w 2002 roku bez naszej wiedzy dzieci właściciela działki na której stoi nasz dom i inne nieruchomości, wystąpiły o spadek po ojcu i uzyskały ten spadek w postaci działki . Nie wiem więc czy tok zasiedzenia nie został przerwany? 🙁 Obecnie z mamą chcemy wnieść sprawę do sądu o zasiedzenie aby wyprostować stan prawny domu oraz pozostałych nieruchomości. Jednak nie umiemy wskazać od kiedy babcia mieszkała na danym terenie ( gdyż babcia nie żyje, a działkę na której części znajduje się dom i nieruchomości przepisała aktem notarialnym w darowiźnie. Babcia zrobiła to nie wiedząc że nieruchomości są na obcej działce a nie na tej należącej do niej.) Prosimy o pomoc.
Szanowny Panie,
Jeżeli Pańska rodzina nie brała udziału w charakterze uczestników sprawy działowej prowadzonej przez sąsiadów, to sprawa tamta nie przerywała biegu zasiadywania nieruchomości przez Pana rodzinę. Dodam, że ze zrozumiałych względów nie mogę się wypowiadać w kwestii od kiedy to zasiedzenie zaczęło biec.
Pozdrawiam
adw. Jan Górski
Szanowny Panie Mecenasie
Zamierzam odkupić od szwagra i teściowej prawa do zasiedzenie nieruchomości. W chwili obecnej, teściowa zarządza i opłaca nieruchomość od 25 lat, szwagier od lat 16 a ja zamieszkuję w w/w nieruchomości od lat 7 (opłacam wszystko poza podatkiem od nieruchomości). W chwili obecnej zameldowanych jest tu 5 osób, szwagier z żoną i dorosłymi dziećmi oraz mój mąż. Proszę o informację kto powinien podpisać się pod umową o przeniesienie praw zasiedzenia, oraz w którym momencie powinni się wszyscy,poza mężem, wymeldować
Szanowna Pani,
Sprawa nie jest jednoznaczna i wymaga dodatkowych wyjaśnień. Proponuję więc telefoniczną formę porady prawnej.
Pozdrawiam
adw. Jan Górski
Pani Katarzyna mieszkała do 1945 roku na ówczesnym terenie Niemiec włączonym następnie do Polski. W miejscu zamieszkania prowadziła niewielkie gospodarstwo rolne.
Gospodarstwo nie zostało jej po wojnie odebrane na cele reformy rolnej, jako obywatelce niemieckiej narodowości polskiej w myśl postanowienia dekretu PKWN ( tekst z dn.17.01.1945r. ).
W dalszych latach nie podejmowała żadnych działań mogących poświadczyć charakter posiadania bądź wywołać inne skutki prawne. Do ewidencji gruntów i budynków została wpisana jako osoba władająca na podstawie księgi gruntowej z 1941 roku, gdzie figuruje jako właściciel.
Dodam, że nie pobierała jakichkolwiek świadczeń od Państwa mogących stanowić tytuł przejęcia. Taka sytuacja utrzymała się do 1996r.
Czy Pani Katarzyna w dniu 01.10.1990 roku, mogła być w dalszym ciągu właścicielką swojego gospodarstwa pomimo braku potwierdzenia tego tytułu?
Czy wobec niepodejmowania żadnych działań, właścicielem mógł stać się Skarb Państwa?
Szanowny Panie,
Jest bardzo prawdopodobne, że pani Katarzyna nabyła własność tego gospodarstwa w drodze zasiedzenia.
Pozdrawiam
adw. Jan Górski
Mam następujący problem prawny, którego nie mogę rozwiązać i uprzejmie proszę Pana o pomoc.
Mój dziadek od przełomu lat 50. i 60. XX w. (niestety na tę chwilę nie jestem w stanie ustalić dokładnej daty) był posiadaczem samoistnym nieruchomości należącej do gminy. Nieruchomość ta przylegała bezpośrednio do należącej do niego działki. Cała nieruchomość, w tym ta należąca do gminy, została przez dziadka ogrodzona i aż do 2008 r. użytkowana jako ogród. Były tam posadzone liczne drzewa owocowe, dziadek ogród ten pielęgnował przez kilkadziesiąt lat.
W tym stanie faktycznym mam pytanie – czy, przyjmując, że dziadek nieruchomość zasiedział, do zasiedzenia doszło w 2000 r. (założenie dobrej wiary) czy w 2005 r. (założenie złej wiary)?
Sprawa jest o tyle skomplikowana, że w 2008 r. (a więc po – moim zdaniu – skutecznym zasiedzeniu, jednakże niestwierdzonym żadnym postanowieniem sądowym) władze gminy zwróciły się drogą nieformalną do dziadka z prośbą o rozebranie płotu i udostępnienie gruntu dla potrzeb publicznych. Dziadek na to przystał, choć zdaje się, że w momencie, w którym to dokonywał, w myśl przesłanek ustawowych był już właścicielem nieruchomości.
Dziadek zmarł w 2016 r. Spadek po nim dziedziczyła małżonka (druga żona) oraz troje dzieci z pierwszego małżeństwa. Następnie zmarła jego małżonka, której spadkobiercami są dwoje jej biologicznych dzieci.
Czy wspomniane wyżej osoby – spadkobiercy dziadka (czyli de facto jego biologiczne dzieci, a obecnie także biologiczne dzieci jego drugiej żony, którzy nabyli spadek po niej, a ona po dziadku) mogą złożyć wniosek o zasiedzenie działki, powołując się na to, że ich spadkodawca nabył własność gruntu w 2000 r. lub 2005 r. drogą zasiedzenia?
Czy okoliczność tego, że dziadek dobrowolnie rozebrał płot i udostępnił gminie teren, który w tym czasie moim zdaniem już formalnie zasiedział, stanowi przeszkodę do stwierdzenia zasiedzenia? Czy jest jakiś termin przewidziany do złożenia wniosku o zasiedzenie?
Szanowny Panie,
Ta drogą mogę tylko Pana uspokoić, że nie ma ścisłego terminu na złożenie wniosku o zasiedzenie (nie przedawnia się). Do udzielenia odpowiedzi na dalsze Pana wątpliwości prawne potrzebne są dodatkowe dowody i wyjaśnienia, które można omówić ewentualnie w drodze formalnej porady prawnej.
Pozdrawiam
adw. Jan Górski
Działka kupiona w 1994 roku z większej całości,sprzedający podzielił swą własność .druga część sprzedał po 10 latach i to jest mój sąsiad.ostatnio sąsiad wezwał geodetę do wbicia palików granicznych i okazało się że wcześniej urząd miasta prowadził nowe pomiary i te nowe pomiary służyły geodecie do wbicia palików granicznych,w rezultacie okazało się że działki są przesunięte około metra.sasiad zażyczył sobie aby mu oddać pas graniczny około metra ale w tym pasie jest droga dojazdowa i róg mojego wybudowanego garażu.Czy mam szanse na zasiedzenie w dobrej wierze.
Szanowna Pani,
O tej sprawie nie da się w sposób jednoznaczny wypowiedzieć na podstawie podanych przez Panią informacji. Sugerowałbym ewentualne zgłoszenie się z całością dokumentacji do prawnika, w celu uzyskania formalnej porady prawnej.
Pozdrawiam
adw. Jan Górski
Dzień Dobry,
Zwracam się z następującym pytaniem:
Czy mój ojciec może doliczyć sobie posiadanie po zmarłej babci i po żyjącej matce jednocześnie?
Sprawa jest skomplikowana, dotyczy majątku, który zasiadywała babcia przez 22 lata, potem matka przez 6 lat i dalej to czyni. Matka nie może doliczyć czasu po babci mojego taty, ponieważ nie jest to jej matka, ale teściowa, która nie przeniosła posiadania za życia. Zastanawiam się, czy ojciec mógłby przejąć posiadanie od matki i dodatkowo doliczyć sobie posiadanie babci – mamy wówczas do czynienia z pokrewieństwem w prostej linii. Wywnioskowałam, że gdyby była taka możliwość, za dwa lata uzbierałby 30 lat i stałby się właścicielem tego majątku.
Szanowna Pani,
Moim zdaniem takie zaliczenie okresu posiadania „z przeskokiem”, o którym Pani pisze, nie jest możliwe w świetle art. 176 k.c.
Pozdrawiam
adw. Jan Górski
Szanowny Panie Mecenasie.
Pan X nabył spadek drogą notarialną po wujku i ciotce obydwoje zmarli w 2017r. Jako jedyny spadkobierca 100 % W rodzinie był mały lokal wykorzystywany jako handlowy. Korzystała z niego matka Pana X a gdy zmarła w 2000r działalność prowadziła ciotka do śmierci w 2017.
Pan X zawsze myślał że ten lokal jest własnością ciotki i mimo że sprawy spadkowe po rodzicach były przeprowadzone nie interesował się tym lokalem. Teraz po uzyskaniu aktu dziedziczenia po ciotce okazało się że lokal w gminie figuruje na jego matkę. Ale nie ma żadnego aktu potwierdzajacego w jaki sposób matka nabyła tą nieruchomość. Nie ma też KW. Czy jedyną drogą nabycia prawa własności do nieruchomości będzie sprawa o zasiedzenie? Tak poinformowano go w gminie. Jak to teraz przeprowadzić. Pan X był jedynakiem także po rodzicach też 100% odziedziczył.
Z Góry Dziękuję za fachową poradę.
Szanowna Pani,
Bardzo możliwe, że sposobem na uporządkowanie stanu prawnego owego lokalu handlowego jest wniosek o zasiedzenie. Z Pani opisu nie wynika jednak, czy lokal ten jest odrębnym budynkiem, czy też częścią większego budynku, w którym się mieści. W tym drugim wypadku zasiedzenie byłoby możliwe tylko wówczas, gdyby stanowił on tzw. odrębną własność lokalu wpisaną do księgi wieczystej. Ponieważ Pan X dziedziczy zarówno po matce jak i po ciotce, najprawdopodobniej konieczne będzie w ewentualnej sprawie o zasiedzenie dokonanie ogłoszenia w prasie informującego o niej byłych właścicieli lokalu.
POzdrawiam
adw. Jan Górski
Dzień dobry
Borykam się z problemem czy zakładać sprawę o zasiedzenie.
Pani X od 1983 roku była jako użytkownik działki płaciła podatki,wybudowała domek i dbała o wszystko. zmarła w 2008 roku a działkę użytkował jej syn.W 2013 roku mógł wystąpić o stwierdzenie zasiedzenia, jednak nie było mu to potrzebne i nie chciał chodzić do sądu. Obecnie oddał mi klucze gdyż zdrowie mu nie pozwala żyć na wsi, ma w Warszawie opiekę i własne mieszkanie, a nie ma dzieci którym mógłby to przekazać. Chce bym ją nadal użytkowała tak na zasadzie przeniesienia posiadania i bym sama we własnym imieniu wystąpiła do sądu . Jednak po 30 latach to jemu przysługuje prawo do zasiedzenia i gdy dojdzie do sprawy jest prawdopodobieństwo przyznania mu prawa własności choć on o dziwo tego nie chce i nie interesuje go to. Sprawa podobna do tej jak przyznanie zasiedzenia panu zmarłemu który żył w okresie gdy minęło wymagane 30 lat.
Szanowna Pani,
Sprawa jest nietypowa na tyle,że sugerowałbym skontaktowanie się w niej z doświadczonym prawnikiem w celu uzyskania formalnej porady prawnej.
pozdrawiam
adw. Jan Górski
Szanowna Pani,
Udzielenie stanowczej odpowiedzi na Pani wątpliwości jest możliwe po uzyskaniu dodatkowych wyjaśnień i, prawdopodobnie, po zapoznaniu się z dokumentacją. To zaś przekracza ramy bloga i może być przedmiotem ewentualnej, formalnej już, porady prawnej.
Pozdrawiam
adw. Jan Górski
Szanowny Panie Mecenasie!
Moi dziadowie otrzymali działkę (od Państwa) około roku 1963. Działka jest własnością Skarbu Państwa. Pobudowali na niej dom około 1966r. Moja mama miała wówczas 12 lat. Oprócz dziadków w tym domu mieszkało starsze rodzeństwo mamy oraz młodszy brat. Rodzeństwo sukcesywnie się wyprowadzało. Dziadek zmarł w 1976, babcia w 1994. Gospodarstwo rolne, które posiadali dziadkowie (bez przedmiotowej działki na której stoi dom) zostało w 1981r. przepisane młodszemu bratu mojej mamy, który je potem sprzedał. Brat mamy wyprowadził się z przedmiotowego domu w 2004r. Mama jako jedyna od początku cały czas mieszka w tym domu. Czuje się właścicielem. Czy może ubiegać się o zasiedzenie?
Z góry dziękuję za fachową poradę i pozdrawiam.
Szanowna Pani,
Przede wszystkim w Pani opisie brakuje wskazania dokumentu na którego podstawie dziadkowie „otrzymali od Skarbu Państwa” tę działkę siedliskową do zabudowy. Nie wiadomo więc czy byli samoistnymi jej posiadaczami. Przy najbardziej korzystnym dla Pani mamy wariancie tej sprawy, jeśli przyjmie się, że posiadanie było samoistne, można założyć, że bieg zasiedzenia na jej rzecz i na rzecz babci rozpoczął się w 1990 r. – od kiedy można było w ogóle zasiadywać nieruchomości należące do Skarbu Państwa i zakończył się w 2005 r. Wydaje mi się jednak, że w tej sprawie bez regularnej porady prawnej, z kompletem dokumentacji u doświadczonego, prawnika się nie obejdzie.
Pozdrawiam
adw. Jan Górski