Zasiedzenie nieruchomości będącej własnością gminy mogło nastąpić najwcześniej w dniu 27 maja 2005 r., a nieruchomości Skarbu Państwa 1 października 2005 r.
W korespondencji pochodzącej od Szanownych Czytelników niniejszego bloga pojawiają się wątpliwości co do zasad dotyczących możliwości zasiadywania nieruchomości należącej do gminy lub do Skarbu Państwa. Jeden wpis został już poświęcony częściowo tej tematyce (Zasiedzenie nieruchomości Skarbu Państwa), ale zasadnym jest powrócenie do tej tematyki, także z uwzględnieniem zasiedzenia nieruchomości należącej do gminy.
W tzw. okresie minionym własność państwowa była nienaruszalna i chroniona w sposób szczególny. Wyrazem tej specjalnej ochrony był zakaz nabywania takiej własności przez zasiedzenie.
Zasiedzenie nieruchomości gminy
Z dniem 27 maja 1990 r. mienie państwowe, która było w zarządzie gmin przeszło, jako mienie komunalne, na własność gminy (na mocy ustawy z dnia 10 maja 1990 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych). Od tej daty możliwe stało się więc nabycie nieruchomości komunalnych (gminnych) przez zasiedzenie. Z kolei generalny zakaz zasiadywania nieruchomości państwowych został uchylony z dniem 1 października 1990 r. ustawą z dnia 28 lipca 1990 r. o zmianie kodeksu cywilnego. Od 1 października 1990 r. możliwe stało się więc zasiadywanie nieruchomości państwowych.
Ale uwaga!
Zgodnie z art. 10 ustawy z dnia 28 lipca 1990 r. o zmianie kodeksu cywilnego, okresy zasiedzenia ulegają skróceniu o czas posiadania w czasie, kiedy zasiedzenie własności państwowej było niedopuszczalne. Skrócenie to może jednak dotyczyć co najwyżej połowy ustawowego okresu zasiedzenia.
Przekładając ten suchy tekst prawniczy na ludzką mowę, posłużę się przykładem. Pan A. jest posiadaczem samoistnym w złej wierze nieruchomości państwowej od 1972 r. do czasu rozpoznawania wniosku o zasiedzenie (2018 r.). Ma prawo do zaliczenia okresu posiadania przed 1 października 1990 r. ale nie całych 18 lat, lecz tylko połowę okresu potrzebnego da zasiedzenia, czyli 15 lat. Nabywa zatem własność przez zasiedzenie w 2005 r. Jeżeli okres posiadania samoistnego przed 1990 r. był krótszy od 15 lat, zalicza się go w całości. Przykładowo, gdyby początek zasiedzenia przez Pana A. datowała się od 1980 r. wówczas okres zasiedzenia liczony od 1 października 1990 r., podlega skróceniu o całe 10 lat i zasiedzenie następuje w 2010 r.
Podobnie jest z zasiadywaniem nieruchomości komunalnej.
Z powyższego wynika, że zasiedzenie własności nieruchomości komunalnej może nastąpić najwcześniej w dniu 27 maja 2005 ., a nieruchomości państwowej 1 października 2005 r.
Witam…
Czy jest szansa starać się o zasiedzenie działki która jest nazwa pasem przy drogowym… Zaznacze że nikt nigdy nie wiedział że taki pas istnieje gdyż sąsiad(inna miejscowość) nie posiadają takiego pasa a to ta sama gmina… Pas o szer 10 m był użytkowany tzn uprawiany jako pole ponad 30 lat a od 5 lat my jesteśmy właścicielami działki przynależącej do tego pasa i mamy postawiony dom… Problem jest taki że chcemy postawić ogrodzenie a przez to że 10 m jest pasa drogowego to ogrodzenie musiało by stać przed samymi oknami…. Jakie mamy szanse aby uzyskać choć część tego pasa….
Szanowna Pani,
We wcześniejszym orzecznictwie Sądu Najwyższego dopuszczano wyjątkowo zasiedzenie w takiej sytuacji. Nowsze stanowisko jest jednak w tej kwestii rygorystyczne i wypowiada się przeciw takiej możliwości. Sprawa przedstawia się więc niejednoznacznie, a powodzenie ewentualnego Państwa wniosku jest dosyć wątpliwe. Podejmując decyzję, proszę też brać pod uwagę, że sama opłata od wniosku wynosi 2000 zł.
Pozdrawiam
ad. Jan Górski
Dzień dobry, wszędzie są informacje dotyczące zasiedzenia ziemi od osoby fizycznej lub Skarbu Państwa, a ja chciałam dopytać czy jest możliwość zasiedzenia działki, która jest we władaniu gminy, nie ma założonej księgi wieczystej, nie ma wydanego Aktu Własności Ziemi, nie była przedmiotem farmalno-prawnego obrotu, przekazania, wywłaszczenia, sprzedaży. Działka stanowi drogę dojazdową do mojego gospodarstwa, samoistne posiadanie mogłoby się liczyć od lat 70-tych- gospodarstwo najpierw było własnością dziadków, potem rodziców, a od 2010r. jest moje, przy czym nie mieszkam tam tylko rodzice. Kto powinien złożyć wniosek do sądu? ja jako właścicielka czy rodzice- mieszkający tam.
Szanowna Pani,
Możliwe jest, poczynając od 27 maja 1990 r. zasiadywanie nieruchomości należącej do gminy. Możliwość ta nie dotyczy jednak zasiedzenia drogi gminnej. Rozumiem, że w sprawie chodzi o przejazd nieruchomością należącą do gminy, która nie stanowi drogi publicznej. Podstawową przesłanką zasiedzenia jest faktyczne posiadanie nieruchomości. W tym przypadku chodzi o posiadanie drogi dojazdowej, a więc o ewentualne zasiedzenie służebności dojazdu nią. Skoro mieszkają tam rodzice i korzystają z tej drogi, to oni byliby legitymowani do wystąpienia z ewentualnym wnioskiem o zasiedzenie służebności dojazdu.
Pozdrawiam
adw. Jan Górski
Szanowny Panie Mecenasie
Budowa domu została rozpoczęta w roku 1990.W roku1992 powstał płot drewniany trwale związany z podłożem (zabetonowane słupki), w 2005 zastąpiony płotem metalowym.Powstała też droga osiedlowa której krawędź oddalona jest o około 6 metrów od ściany mojego budynku ,pomiędzy jest pas zieleni bez chodnika.W 1998 roku wystąpiłam z prośbą i otrzymałam zgodę na poszerzenie działki o 3-metrowy pas ziemi przylegający do ściany szczytowej, pod warunkiem przeniesienia kabla energetycznego tam się znajdującego poza teren poszerzenia.Ponieważ wyjechałam na stałe za granicę, sprawa nigdy nie została doprowadzona do końca.
Przez cały czas od roku 1990 wspomniany 3-metrowy pas ziemi był przez moją rodzinę użytkowany ,a od roku 1992 jest ogrodzony i stanowi integralną część ogrodu(rosną tam drzewka i krzewy owocowe).Żadne opłaty z tytułu użytkowania nie były wnoszone ,poza zaliczką wpłaconą przy składaniu wniosku o rozszerzenie działki w 1998 roku.
Czy rodzina moja może wspomniany teren nabyć od gminy przez zasiedzenie,jakie znaczenie ma decyzja wydana w 1998 roku,oraz czy można ustanowić dla właściciela kabla energetycznego prawo użyteczności aby uniknąć kosztownego przenoszenia poza obręb działki.Z góry dziękuje za odpowiedź.
Alicja
Szanowna Pani Alicjo,
Aby w sposób odpowiedzialny wyjaśnić Pani wątpliwości, konieczne jest zapoznanie się z dokumentacją (zwłaszcza decyzją z 1998 r.) oraz udzielenie przez Panią dodatkowych wyjaśnień. To zaś jest możliwe w ramach regularnej porady prawnej a nie na niniejszym blogu.
Pozdrawiam
adw. Jan Górski
W zeszłym tygodniu udało mi się sądownie przeprowadzić zasiedzenie działki 700 m ,ale mamy problem z skarbówka w 1969:r dostał zezwolenia na rozbiórkę starego domu postawił tylko budynek gospodarczy zasiedzenie liczone jest od tego roku postawienia skarbówki że od wzbogacenia mamy zapłacić za budynek i ziemię czy tak musi byc
Szanowna Pani,
Wartość nakładów poczynionych przez samoistnego posiadacza na nieruchomość, która stała się jego własnością na skutek zasiedzenia, nie powinna być uwzględniana przy ustalaniu podatku od przedmiotu zasiedzenia.
Pozdrawiam
adw. Jan Górski
PS niestety urzędy skarbowe stoją na stanowisku, że te zwolnienie nie dotyczy sytuacji, gdy nakłady były czynione przez poprzednich posiadaczy samoistnych
Szanowny Panie Mecenasie
Od 1977 roku mój dziadek, później tata, a obecnie ja użytkujemy działkę, która obecnie jest gminna /prawdopodobnie została skomunalizowana, ponieważ jeszcze w latach 70 była własności prywatną./ Od ok. 1995 roku mamy podpisaną umowę dzierżawy z gminą. Czy taką działkę można nabyć przez zasiedzenie?
Szanowna Pani,
Niestety, nie. Istnienie umowy dzierżawy oznacza, że jesteście Państwo tzw. posiadaczami zależnymi nieruchomości, co wyklucza możliwość jej zasiedzenia. Zasiedzenie jest bowiem dopuszczalne tyko w razie samoistnego posiadania nieruchomości.
Pozdrawiam
adw. Jan Górski
Szanowny Panie Mecenasie,
chciałabym pomóc znajomemu, który stara się o zasiedzenie gruntu, który widnieje jako droga, ale nią nie jest, rzekoma droga przechodzi przez środek działki, której właścicielem jest wnioskodawca, czy Pan Mecenas mógłby doradzić jak w takim przypadku oznaczyć tę drogę we wniosku o zasiedzenie. Wnioskodawca chce zasiedzieć tylko tę część drogi, która przechodzi przez jego działkę. Na marginesie dodam, że nie da się odróżnić drogi od działki (ogrodu), gdyż od ponad 30 lat stanowi jej fragment
Szanowna Pani,
Jak rozumiem, droga stanowi oddzielną działkę geodezyjną. Na oznaczenie fragmentu tej drogi we wniosku wystarczy podać, że chodzi o część drogi o szerokości x metrów i długości y metrów prowadzącąej przez działkę z. Precyzyjnego oznaczenia tego fragmentu dokona ewentualnie biegły geodeta.
Pozdrawiam
adw. Jan Górski
Dzień dobry. Mój dziadek w latach 70 miał działkę rolną (własność), położoną między gruntami PGR-u. Ponieważ był to dla PGR-u problem logistyczny, zaproponowano dziadkowi zamianę jego działki na taką samą pod względem areału działkę PGR-u. Niestety do upadku PGR-ów nie udało się, mimo prób, usankcjonować tej zamiany prawnie. Po upadku PGR-ów proces usankcjonowania własności użytkowanej przez dziadka działki został wstrzymany do czasu przejęcia całego mienia PGR-ów przez Agencję Własności Nieruchomości Rolnych Skarbu Państwa. Przez wiele lat dziadek bezskutecznie próbował się czegoś na ten temat dowiedzieć, ale wkrótce zachorował i sprawa działki zeszła na drugi plan. Działka nadal jest użytkowana (teraz przez moich rodziców), ale prawnie jest własnością Skarbu Państwa. Rodzice produkują tylko na własne potrzeby, nie mają nawet pełnego hektara ziemi. Zastanawiam się, czy mogą wnioskować o zasiedzenie, a jeśli nie – czy mogą zostać obciążeni jakąś karą za bezumowne użytkowanie gruntu należącego do Skarbu Państwa. Będę wdzięczna za informację w tej kwestii.
Szanowna Pani,
Uważam, że są przesłanki do zasiedzenia w tej sprawie. Z treści Pani pisma mogę się jedynie domyślać, że Pani dziadek zmarł. Jeżeli tak, to z wnioskiem o stwierdzenia zasiedzenia na jego rzecz może wystąpić jego spadkobierca – syn a Pani ojciec, który będzie musiał wykazać fakt dokonania nieformalnej zamiany gruntów, o której Pani wspomina. Z uwagi na to, że chodzi o grunt będący własnością państwowej osoby prawnej, należy przyjąć, że termin zasiedzenia upłynął z dniem 1 września 2005 r.
Pozdrawiam
adw. Jan Górski
Dzień dobry. W 1986 r. podpisałam z Urzędem Miasta i Gminy umowę dzierżawy gruntu pod budowę garażu. czynsz dzierżawy określony był z góry na rok.W 2012 w miejsce gminy wpisano PGK. Pismem z dnia 28.11.2016 r. otrzymałam z PGK wypowiedzenie umowy dzierżawy garażu. Do chwili obecnej dalej użytkuje garaz. Pismem z dnia 19 maja 2020 r. otrzymałam pismo z PGK dot. opuszczenia garażu , a także do podpisania porozumienie w którym zrzekam się roszczeń dot. rozliczenia nakładów . Moje pytanie czy jest szansa aby złożyć wniosek o zasiedzenie? Czy ewentualnie pisać pismo do gminy o wykup garaży w innym miejscu ale po obniżonej cenie? Z góry dziękuję
Szanowna Pani,
Z uwagi na to, że wiązała Panią z gminą umowa dzierżawy, nie ma szans na zasiedzenie. Oczywiście, nie powinna Pani zrzekać się roszczeń z tytułu poniesionych nakładów (domyślam się, że chodzi o wybudowanie garażu). Nakłady te mogą być atutem do uzyskania prawa do garażu w innym miejscu (zapewne po jakiejś dopłacie).
Pozdrawiam
adw. Jan Górski
Czy o zasiedzenie działki przyległej, może wystąpić członek rodziny-córka, która mieszka wraz z ojcem i jest tam zameldowana- właścicielem działki czy tylko właściciel działki?
Szanowna Pani,
Z wnioskiem o zasiedzenie może wystąpić samoistny posiadacz nieruchomości, a więc osoba, która władała nią w taki sposób, jakby była jej właścicielem. Musi zatem Pani rozstrzygnąć, kto z Państwa spełnia to kryterium, a być moźe oboje Państwo.
Pozdrawiam
adw. Jan Górski
Witam. Chciałbym wiedzieć czy mam prawo zasiedzieć nieruchomość gminna oznaczoną jako droga, która jest użytkowana w naszej rodzinie już 3 pokolenie, najpierw dziadkowie po wojnie użytkowali omawiany teren jako działka rolna, mieli konflikt z sąsiadem po którym około 60 lat temu gmina wyznaczyła w działce rolnej drogę dojazdową do gospodarstwa, po kilku latach drogę tą dziadkowie zaorali scalając pole i do gospodarstwa dojeżdżali po brzegu własnego pola i taka sytuacja trwa już około ponad 50 lat, ziemię odziedziczyli moi rodzice, a teraz dzierżawię ją od rodziców ja, czy w takim wypadku mogę wystąpić do gminy ja lub moi rodzice o zasiedzenie działki gminnej (drogi) która użytkowana jest rolniczo już ponad 50 lat?
Szanowny Panie,
W ostatnim okresie w orzecznictwie Sądu Najwyższego restrykcyjnie przyjmuje się zakaz zasiadywania drogi publicznej. Nie oznacza, że taka możliwość jest wykluczona, ale trzeba liczyć się z negatywnym rezultatem.
Pozdrawiam
adw. Jan Górski